Schrijver Jaap Scholten kwam achter zijn bureau vandaan aan het begin van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Hij stond op om te helpen aan de grens en aan het front. Zijn schrijftalent nam hij mee. Heel af en toe komt hij thuis in onze buurt. Bijvoorbeeld afgelopen zondag, waar op 9 november het Benefietconcert van Protect Ukraine in de Singelkerk plaatsvond. Een initiatief van YouthforYoukraine, een onderdeel van Protect Ukraine. Hij legt uit waarom de steun aan Ukraine niet mag verslappen.
Jaap Scholten, tweede van links achter, met Tommy Wieringa naast hem, bieden hulp in Izyum, februari 2024
Hoe is Stichting Protect Ukraine begonnen?
Jaap Scholten: ‘De start van onze stichting Protect Ukraine begon op 25 februari 2022, de dag na de invasie van Rusland in Oekraïne. Ik was vanuit Hongarije, waar ik grotendeels woon, naar de Oekraïense grens gereden om familie van mijn nichtje op te halen. De menselijke wanhoop bij de grens die ik aantrof raakte mij diep. Tussen alle chaos en urenlang wachten in de kou kwam een jonge vrouw dekens uitdelen. Ze sloeg dekens om de verkleumde mensen heen. Zij liet mij zien dat één individu het verschil kan maken: er te zijn voor mensen in nood door te doen. Ik zag dat er veel meer hulp nodig was. Ik had geen idee waar ik aan begon.’
‘Onbevangen begon ik bescherming en hulp te bieden aan de soldaten aan het front. Onbelast met beren op de weg zien, ging ik aan het werk. Via Whatsapp-groepen heb ik om geld gevraagd. Andere vrienden, met kennis van materiaal ter bescherming van soldaten aan de frontlinie, vroeg ik om me te helpen met de juiste aanschaf. Die hulp kreeg ik. Ook van Dirck Smits van Oyen. Hij stond direct op om samen aan de slag te gaan.’
Naast hulp bieden wordt er ook geschreven
Scholten: ‘Het was een dringende vraag vanuit Ukraine om de oorlogsverwoesting, de wanhoop en de mensonwaardiging vast te leggen. Goede vriend en schrijver Tommy Wieringa, vroeg ik mee te gaan met ons eerste grote konvooi. Hij zei direct ja. Vanaf dat moment gaan er rond de 10 volgeladen auto’s per konvooi naar het front. Zij brengen defensieve producten zoals kogelvrije vesten, helmen en medische spullen waaronder ook ambulances. Er zijn tot nu toe 15 konvooien gezonden, met elkaar zo’n 200 auto’s. Al het ingezamelde geld wordt geïnvesteerd in de benodigde spullen. Zo is er afgelopen oktober op dringend verzoek een eerste vliegtuig gebracht, de Yak-52. Dat is een soort Cessna waarin je niet naast elkaar maar achter elkaar zit, de juiste positie hebt om Shaheed drones uit de lucht te kunnen schieten.
In oktober dit jaar heeft Protect Ukraine een Yak-52 gebracht ter bescherming.
Gaat het verder dan het materiële?
Scholten; ‘We helpen de verdedigers met militaire uitrusting, en verzorging om te herstellen. Maar ook andere hulp organiseren we. Bijvoorbeeld voor kinderen die hun vader of moeder op het slagveld zijn verloren. We zetten daar kampen voor op. Ook hebben we een heel Nederlands rugbyteam naar Oekraïne gebracht om een wedstrijd tegen een Oekraïens en Litouws team te spelen. De ontspanning van een vriendschappelijk wedstrijdje tegen elkaar werkt goed. Wel zeer confronterend voor alle teams. Acht rugbyspelers uit het Oekraïense team waren er niet meer bij: zij waren omgekomen op het slagveld.
Zijn wij ons bewust in de grachtengordel wat er gaande is?
Scholten ’Niet voldoende. Veel oudere Oekraïners hebben tegen Afghanistan gevochten in het Russische Leger. Zij weten hoe Poetin oorlog voert, daarin is een mensenleven waardeloos. Hun ervaring geeft hen de veerkracht en moed om door te gaan.
Rugby spelen in Oekraïne ter ontspanning
Zij moeten, willen en zullen vrij zijn van het huidige Russische regime. Hier kennen we de wreedheid niet voldoende. En sluiten liever onze ogen ervoor. De informatie is voorhanden in boeken, interviews, websites etc.
Ik maak me grote zorgen om de vermindering van hulp aan Oekraïne. En de oorlogstactiek die Poetin gebruikt: angst en zorg zaaien voor eigen vaderland. Landen willen de militaire kracht niet meer delen als steun maar voor het eigen land behouden. Nederland kan en mag zich dat niet permitteren. De oorlog is te dichtbij en moet stoppen. Omdat anders het einde niet in zicht is. De verwoesting zou zo door kunnen trekken en dan is Europa aan de beurt. Poetin en Trump denken alleen aan hun eigen gewin en zijn daarom niet te vertrouwen. Bij hun machtsvertoon hoort ook liegen om chaos te creëren.
Ik zag de afgelopen 20 jaar, wonend in Hongarije, de Oost-Europese mentaliteit om eigen familie en eigen gewin altijd voorop te stellen. De oorlog heeft een schifting teweeggebracht. Ik zie dat de zorg voor elkaar, de moraliteit die wij kennen, steeds meer terrein wint. Protect Ukraine, draagt daar graag aan bij.
Oorlog vraagt om weerstand en bescherming om erger te voorkomen.
Door: Helena van Gelder
Beeld: Protect Ukraine